برگ های عَشَقه

مشارکت پایین در انتخابات خوب نیست؛ این نگران کننده است و نشان از بی توجهی اجتماعی دارد.

الگوی غلط جذب رای شب انتخاباتی

سال ها است که مردم را با شعارهای همچون "وضعیت حساس کنونی" دعوت به مشارکت می کنیم؛ اما اگر رای مردم اهمیت دارد باید بفهمیم که الگوهای جذب مشارکت شب انتخاباتی بعد از این آنچنان جواب نخواهد داد. 

برخی هنوز نمی خواهند مسیری که منتهی به این وضعیت شده است را ببینند؛ و بعد از هول و ولای هر انتخابات و رای اضطراری مردم، دوباره همه چیز را فراموش می کنند.

الگوهای شب انتخاباتی در برخی شهرستان های کوچک و روستاها بهتر جواب می داد، اما امروز به وضوح وضعیت تغییر کرده است. این اتفاق آنچنان غیرقابل تصور نبود؛ چون تا حد زیادی وضعیت تهران، آینده تمام ایران را نشان داده و خواهد داد.

چرا مشارکت پایین بود؟

گفتمان های سیال برای عدم شرکت در انتخابات، چه درست و چه غلط امروز به سرعت اشتراک گذاری و فراگیر می شوند. برخی گفتمان ها از دل زندگی روزمره مردم بیرون می آید و دشمن آن را شارژ می کند و برخی را اساسا دشمن القاء می کند. برخی از گفتمان ها در سطح ملی است و برخی در سطح محلی. انگیزه برخی گفتمان ها ریشه در توهم دارد و برخی ریشه در واقعیت...

اما زمینه اصلی چیز دیگری است؛ محدود شدن به تاثیر مولفه هایی همچون «وضعیت اقتصاد»؛ «رابطه با آمریکا»؛ «حجاب»؛ «فیلترینگ»؛ ...، حقیقتا ساده اندیشی  است. ما در تاریخ کشور خودمان می توانیم موارد متعددی را بیابیم که مردم در سخت ترین و پیچیده ترین شرایط، داوطلبانه و بدون هل دادن و التماس، مشارکت پرشور داشته اند.

نکته اصلی در مشارکت، مساله ای جدید نیست؛ مهمترین مولفه، ?احساس مشارکت? است؛ و موثرترین مولفه در ایجاد احساس مشارکت یک مشارکت واقعی،جاری و به روز شونده است؛ یعنی الگوهای مشارکتی فراتر از صرف انتخابات. بدون احساس مشارکت حتی گاهی بزرگترین خدمات نادیده گرفته خواهد شد؛ چون احساس روزمره در فضایی دیگر بازتولید خواهد شد.

چاره چیست؟ 

راهکار اساسی، استفاده از امکان های خرد و کلان برای مشارکت مستمر است؛ نقش دادن به مردم، حس خوب مشارکت را ایجاد خواهد کرد. مشارکت کننده در یک فعالیت اجتماعی در برابر شدیدترین هجمه های شناختی مقاومت می کند و از فعالیتی که خود در آن سهیم است دفاع خواهد کرد؛ حتی با وجود اشکال و دشواری.

اما یکی از موانع، نگاه برخی سیاستمداران است که مشارکت صوری مردم را می خواهند؛ و مشارکت واقعی آن ها را نه. در حالتی خوشبینانه آن ها مشارکت واقعی مردم را مایه دردسر و تشتت کارها می بینند.

برای یک الگوی درست مشارکت، سابقه درخشان جهادسازندگی و الگوی «کار با مردم برای مردم» جهادسازندگی را در ابتدای انقلاب مطالعه کنید.

آیا مشارکت دادن مردم منجر به فراگیر شدن خطای آن ها نمی شود؟

اگر نگران انتخاب غلط مردم هستید باید آگاهی را در تمرین روزمره مشارکت ارتقا دهید؛ آنچنان که امام خمینی با مشارکت دادن مردم، نسلی شگفتی آفرین تربیت کرد. اگر از ترس شور شدن آش؛ آش پزی نکنیم؛ دشمنت برای اشتهای جامعه تو آش دیگری خواهد پخت.

محمد وحیدی نژاد